Stop Making Sense!
Geplaatst op september 24, 2009 | Gearchiveerd onder The Semidaily Kuitenbrouwser | 3 Reacties
In het boek The Political Brain presenteert de psycholoog en hersenonderzoeker Drew Westen onderzoek waaruit blijkt dat politieke communicatie meer een zaak van emoties is, en dus minder van de rede, dan lang werd aangenomen. Westen is een Democraat en laat zich helaas nogal meeslepen door partijpolitieke ambities, maar hij heeft goede argumenten voor de kern van zijn betoog, door een columnist van de New York Times samengevat als: Stop Making Sense! Westen’s boek moet populair zijn bij Haagse politici, want die drie woorden vormen een perfecte samenvatting van de Algemene Politieke Beschouwingen van vorige week. Zelden zagen we in de Tweede Kamer een overdonderender triomf van de Emotie over de Rede. Grote Winnaar: Mark Rutte. Grote Verliezer: Jan Peter Balkenende. Het bizarre, adembenemende, fascinerende & verbluffende is dat ze allebei gelijk hadden. Of, als dat niet kan, dat het vermoedelijk juist de Verliezer was die gelijk had.
Dat gelijk hebben en gelijk krijgen twee verschillende dingen zijn is een oude wijsheid, daar hoeven we niet wakker van te liggen, maar dat die twee in ‘s lands vergaderzaal inmiddels zó ver uit elkaar kunnen liggen, is toch wel een beetje beangstigend.
Natuurlijk, Geert Wilders en de PVV tonen al geruime tijd aan dat je met idiote voorstellen hele volksstammen op je hand kunt krijgen. Het beste zou waarschijnlijk zijn om mensen die hun instemming met dat soort malle ideeën betuigen per omgaande hun stemrecht af te nemen – mag ik óók eens een rabiaat plan lanceren!? – maar dat kan helaas niet, dus we zullen met deze realiteit moeten leven, in de wetenschap dat je met ideeën die wél zinnig, redelijk en verstandig zijn óók nog bijval kunt oogsten. Hoewel, wetenschap, hoop is hier misschien een beter woord.
Het was immers niet het Wat van de kabinetsplannen dat door de oppositie zo honend naar de prullenbak werd verwezen, maar vooral het Waarom. Economen zijn het zoals bekend zelden eens; des te opmerkelijker dus dat in die kringen op dit moment over één ding wel consensus bestaat, namelijk dat draconische bezuinigingen de crisis alleen maar zouden versterken. Obama, Brown, Merkel & Sarkozy, ze zeggen het allemaal. Godzijdank, eindelijk een ‘zekerheid’ waar we een beetje op kunnen steunen. Een frêle strohalm van gezond verstand waar we ons aan vast kunnen klampen. IJverige studenten die ze zijn (en met de natuurlijke angst van de beroepspoliticus om buiten de mainstream te treden), hebben Balkenende en Bos dit leerstuk ter harte genomen en een behoedzaam herstelplan in elkaar gezet, waar experts dus ook niet zoveel op aan te merken hebben. (Of het moet het tempo zijn, en inderdaad, 20 werkgroepen, negen maanden, het klinkt een beetje alsof China verplaatst moet worden zonder dat de stroom uitvalt.)
Toch wordt Alexander Pechtold weer allerwege tot politiek wonderkind uitgeroepen, omdat hij met zijn stapel rapporten zo meesterlijk inspeelde op de moderne beeldcultuur, terwijl de voormalige veilingmeester nauwelijks met inhoudelijk argumenten tegen de regeringsplannen kwam, of het moest zijn dat de alleenstaanden niet apart in de tabelletjes vermeld stonden. Een eigen calculatie van wat die minderheid te vrezen heeft zou dus verhelderend geweest zijn, maar de moderne emo-politicus is niet zo van de zakjapanner, die eist op hoge toon dat de regering hem iets voorrekent. Dat heeft Pechtold dan in elk geval gemeen met zijn geblondeerde Nemesis.
Bij het kabinet zie je precies het omgekeerde: geen emotie, uitsluitend ratio. Met deze begroting maakten ze precies dezelfde fout als begin dit jaar bij het zogenaamde crisispakket. Economische geneeskunde is vooral een zaak van psychologie; het gaat niet om de inhoud van de pil, het gaat erom vooral om dát hij wordt toegediend, liefst tijdig en met aplomb. Eindeloos studeren op dat soort maatregelen is vergaderen over de inhoud van een placebo.
Het gíng de oppositie ook helemaal niet om het Wat, het Waarom, dáár zat het probleem. De coalitie is verdeeld! Er moet Krachtig Leiderschap getoond worden, maakt eigenlijk niet uit in welke richting. Liever Krachtig Leiderschap de afgrond in, dan Moeizaam Geschuifel de goede kant op.
Maar, ik moet toegeven, toen ik Balkenende donderdagavond achter het katheder zag staan, hakkelend, mompelend en brabbelend als een nerveus raadslid dat wegens ziekte moet invallen, dacht ik ook: wat hier staat is geen slecht mens, geen slechte denker, geen slechte beleidsmaker, niet eens een slechte leider misschien, maar wel een héél slecht politicus. En daar tegenover stond Mark Rutte, zijn spiegelbeeld. Een heel goed politicus, wapperend met het verkeerde recept.
Maar wacht eens, dacht Wilders, de állerbeste politicus, dat ben ík. Waarop hij nét een stapje te ver ging.
Reacties
3 Reacties to “Stop Making Sense!”
Laat een bericht achter
beste jan, dank voor al je leuke stukjes in Trouw. Vluchtmomenten noemde de redactie dat geloof ik. Stukjes op een pagina waar je als lezer naar zoekt kunt zappen als je even geen grijze brei wil. Zoals het weerbericht, de kookrubriek, een strip en columnisten met een verrassende invalshoek, zoals jij die altijd had. Ook weerman Jan Visser, een hardwerkende zzp-er, is er uitgeknikkerd. Nu lees ik het weerbericht niet meer, omdat het gewoon op het zoveelste ,een ANP-tje’ lijkt. Ook ik werd er, door aanhoudende bezuinigingen bij Trouw na 18 jaar vakkundig uitgeknikkerd. Ik werkte bij de sportredactie en op het avond-secretariaat. Steeds als bijbaantje, maar toch een vaste (financiele) waarde. Ook ik ben zzp-er, en was vijf jaar dus een soort collega van je.
Ik kreeg nog een leuke som met geld mee, dat weer wel, (dus sociaal zijn ze echt wel) ik hoop dat Willem Schoonen jou ook met een kleine pensioenbijdrage heeft bedeeld.
Overigens, er is leven na Trouw… ik heb je website ontdekt, ook al zal je daar als zzp-er waarschijnlijk niet echt van kunnen eten.
Ben benieuwd of ze Mart Smeets er ook uitkegelen, met zijn wekelijkse praatje over Basketbalpraatje. Echt iets voor Trouw-lezers, dat nou weer niet.
groet, lex de lang
Beste Jan Kuitenbrouwer,
Wat beroerd dat u ontslagen bent. Ik heb vaak een column van u uit Trouw aan mijn man voorgelezen. Ze waren zo heerlijk relativerend, en to the point. Heel jammer dat u weggedaan wordt. Ik weet een beetje hoe het voelt. Ik had in de jaren tachtig een jaar of vier een wekelijkse column in Trouw, tot ik plotseling moest verdwijnen: je voelt je ineens een vod.
Zo erg zal het bij u niet zijn, hoop ik, maar in ieder geval leef ik met u mee. En wij zullen uw stukjes erg missen!
Hartelijke groeten van Laura Reedijk
Reactie op het laatste stuk van Jan Kuitenbrouwer in Trouw, op 28 september 2009