Kill you darlings, Geert
Geplaatst op september 13, 2010 | Gearchiveerd onder The Semidaily Kuitenbrouwser | 1 Reactie
For old times sake: ‘De Haagse Kaastolp’, eerste illustratie die Pixbuster voor dit blog maakte (2007).
NRC-Handelsblad, 13 september 2010.
Geharde Wilders-watchers wisten het natuurlijk al: de Ground Zero-speech kon alleen maar tegenvallen. Als Fitna, gemaakt toen hij nog ‘vrij’ en ongebonden was, de belofte van een allout retorisch offensief al niet waarmaakte, wat konden we nu dan verwachten? Met Tjeenk Willink als strenge bovenmeester achter in de klas, de aanwijsstok dreigend achter zijn rug? En Rutte, die het pedagogische principe toepaste waar mijn moeder ons ook altijd weer kalm mee wist te krijgen: de ostentatieve negatie. Hij zat met vrienden aan de ravioli, verklaarde hij, en zou het later wel terugkijken op internet.
Maar ook: why bother? Ik weet niet of u dat gezelschap daar tegenover Park Place 51 een beetje bestudeerd heeft, maar de term lunatic fringe is nog te mild voor de verzameling ontspoorde patriotten en politieke mafketels die daar bijeen was. ‘Of ik nu echt alle registers opentrek of me beperk tot wat gemeenplaatsen, het maakt ze niet uit’, zal Wilders gedacht hebben, ‘zolang die cheques maar blijven komen’.
Op de avond van 9 juni, toen de verkiezingsuitslag bekend werd, riep Wilders zijn aanhang nog op met ‘de stormram’ het Binnenhof te bestormen, de volgende ochtend vroeg herriep hij zijn standpunt (pardon, ‘breekpunt’) over de pensioenleeftijd en sindsdien is theater Wilders gesloten. Eén keer vertwitterde hij zich (de ‘zeurpiet’), maar snel verontschuldigde hij zich (enfin, bijna) en het werd weer stil. Maar gelukkig was er de Ground-Zero speech, al eerder toegezegd én: in het buitenland. Waar Wilders vanouds nog harder uit de hoek komt dan thuis, wisten de kenners. Maar het viel mee, of tegen, al naargelang.
En wat moet je ook, in de meest verdraagzame stad van de meest godsdienstige westerse democratie ter wereld? Ook de rabiaatste Fox-kijker wordt nerveus als de vrijheid van godsdienst in het geding komt. Wilders citeerde Lincoln, die zei dat mensen die anderen de vrijheid ontzeggen hem voor zichzelf ook niet verdienen. Dat is een gevaarlijke boemerang, voor wie hem ook werpt. Dat is ook waar dat gevreesde ‘ideologie’-frame van Wilders vandaan komt. Dat heeft hij van Amerikaans christelijk-rechts geleerd: als je de islam wilt aanpakken moet je hem eerst dereligificeren, ont-godsdienstigen, anders loop je als (christen-) fundamentalist in je eigen mes. Daar zit ook het enige echte venijn in Wilders’ speech: de ‘Moskee op Ground Zero’ (zoals dit islamitisch centrum nabij ground zero is gaan heten) is ‘a house of Sharia’. Elk islamitisch trefpunt, moskee, pastoraal centrum, gemeenschapshuis, elk gebouw met een halve maan op de gevel, is een cel van staatsondermijnende activiteit, een gat in de plaatselijke rechtsorde. En dat is natuurlijk ook de reden dat ze opgericht worden: als voorposten van Het Kwaad. Wilders activeerde het frame van de Islam-als-Ideologie dus wel degelijk, maar hij noemde het niet.
Zoals dat alleen mogelijk is in een land met een gesinnungsethik in plaats van een verantwortungsethik (Weber), was dat nu net waar de formatie uiteindelijk op hing: niet op wat ze gingen doen, maar op wat ze gingen zeggen. Het overeengekomen beleidsplan was Klink’s probleem niet, maar hoe Wilders die plannen mogelijk zou motiveren, dáár zat hij mee. Vreemdelingen afknijpen mag, maar alleen met het juiste excuus.
En hoe ging Wilders de islam noemen, een godsdienst of een ideologie? Nog los van het fit dat de PVV dat natuurlijk zelf moet weten, os dat zoiets als de bouw van een huis opschorten omdat er ‘twee-onder-een-kap’ op de tekening staat in plaats van ‘half vrijstaand.’ Waar gaat het nu om, dat huis of de blauwdruk? Maar ze waren er uitgekomen: ze werden het eens het niet eens te zijn. Wat had meer voor de hand gelegen dan dat Wilders die afspraak vanuit New York aan een eerste stresstest zou onderwerpen? Maar dat deed hij dus niet. De woorden ‘islam’ en ‘ideologie’ (steevast voorafgegaan door ‘ondemocratische/gewelddadige/intolerante/achterlijke/fascistoïde en/of totalitaire’) vormen in Wilders’ woordenboek haast een Siamese tweeling, en het moet hem nog moeite gekost hebben ze in deze speech van elkaar te scheiden. Er zijn zeker vier punten in zijn betoog aan te wijzen waar het gekund had, maar telkens weet hij het I-woord te omzeilen.
Wat zou ik graag eens in Wilders’ laptop willen kijken, om te zien welke zinsneden hij de afgelopen weken bij het werk aan deze toespraak optikte en vervolgens weer schrapte. Met in zijn achterhoofd de stem van Maxime Verhagen: ‘Kill your darlings, Geert. Come on, you can do it. En dan straks, als je klaar bent, gaan we een ijsje eten op het plein. Ik trakteer.’
Zo deed mijn moeder het ook.
Reacties
Eén reacties to “Kill you darlings, Geert”
Laat een bericht achter
[…] dat zou kunnen! Jan Kuitenbrouwer had niet veel verwachting van Hurt’s toespraak in New York en hij had gelijk. Het was een vieze toespraak, zoals we […]