De bijl en het snoeppapiertje
Geplaatst op oktober 25, 2012 | Gearchiveerd onder NRC HANDELSBLAD, The Semidaily Kuitenbrouwser | Reageer
Afgelopen maandag werd een man gearresteerd omdat hij in Ede bij het station met een bijl stond in te hakken op een OV-Chippaal.
Je leest wel eens over mensen die een jachtgeweer leeg schieten op een snelheidscamera, iets waarvoor misschien ook een verzachtende strafmaat zou moeten gelden, maar deze actie was natuurlijk veel heroïscher. Zulke beschietingen vinden meestal ‘s nachts plaats en de dader weet meteen dat hij daar de volgende dag even gratis kan gassen. Dit was op klaarlichte dag, op een plein, en de man had er niets bij te winnen, behalve het luchten van zijn gemoed. Hij droeg de bijl ook niet met boze bedoelingen bij zich maar, zoals het bericht vermeldde, ‘vanwege zijn werk als tuinman’.
Zoals in oorlogstijd mensen bij de radio in gejuich uitbarsten bij nieuws over een opgeblazen bonnenkantoor, zo werd dit bericht in mijn omgeving veelal begroet met geestdriftige instemming. Niet vanwege dat ene onschadelijk gemaakte object, had ik de indruk, maar vanwege de inspirerende kracht van het beeld: Man, Bijl, OV-Chippaal. Een kunstenaar zou het in brons moeten vervatten. ‘Burger, 2012.’
Op datzelfde moment zaten wereldwijd honderdduizenden mensen op YouTube naar een ASMR-filmpje te kijken. ASMR-filmpjes zijn een rage. Die afkorting, voor autonomous sensory meridian response, vormt voor veel mensen de sleutel op een raadselachtige gewaarwording die zij al hun hele leven kennen: een weldadige tinteling die in het hoofd begint en zich langzaam verspreidt, over je schouders, je rug, tot in de ledematen. Alsof je in een drukke stad loopt waar het plots doodstil wordt. Alsof een Disney-fee je heeft aanraakt met een toverstafje. Alsof je bent opgeladen met statische elektriciteit, die langzaam de grond in stroomt. Zelf ken ik het van: stil toekijken hoe je moeder de was opvouwt. Een verkoopster die geconcentreerd een cadeau inpakt. Samen met iemand door een fotoboek bladeren. Watching another person complete a task, often in a diligent, attentive manner, heet het op www.asmr-research.org. Examples would be filling out a form, writing a check, going through a purse or bag, inspecting an item closely, etc. Ook een trigger: Close, personal attention from another person.
Die ASMR-filmpjes op YouTube zijn zeer uiteenlopend. Soms is de actie doelloos, er wordt wat geknisperd met een snoeppapiertje, soms doelgericht, iemand ordent de post of poetst een vuurwapen.
ASMR wordt ook wel het brain orgasm genoemd, jammer genoeg, want daardoor komen we in het verkeerde vaarwater. Met seks heeft het volgens mij weinig te maken. Competentie, aandacht en vertrouwelijkheid, dat is wat ik in die definitie lees. Vaardige, toegewijde, zeer persoonlijke aandacht. Dit gaat over zorg.
De moderne, stedelijke mens moet altijd waakzaam zijn, ons beveiligingssysteem staat altijd aan. Alleen als iemand ons op kalme, competente wijze aandacht geeft, voor ons zorgt, voelen wij ons even veilig en ontspannen wij. De spanning vloeit de aarde in, wij stromen ‘leeg’, ook een woord dat in verband met ASMR vaak valt.
Vaardige, vertrouwelijke, persoonlijke aandacht, het is precies wat wij steeds meer wegorganiseren. Wij moeten alles zelf doen en mogen niemand vertrouwen. Wij moeten voortdurend alert zijn, op overstapmogelijkheden en opties ter besparing, de betere aanbieding, het goedkope alternatief. Zelfwerkzaamheid, zelfredzaamheid, zelfhulp, steeds meer woorden die zeggen: zoek ‘t zelf uit. En overal kleine lettertjes. Niet denken het zal wel goed zijn, nee, lezen! Want we zijn omringd door oplichters. Frauderende fraudeofficieren, procesmanipulerende rechters, kickbacks accepterende gedeputeerden, valsspelende wethouders en bedrieglijke burgemeesters. En dan heb je nog de megalomane onderwijsbestuurders, corporatiebazen en openbaar vervoer-bobo’s. De stelselherzieners die met van alles en nog wat bezig zijn, behalve met u en mij. En ook niet met u en mij bezig wíllen zijn, dat moeten machines en systemen doen, want dat is goedkoper. Gekmakende systemen, waar niemand om gevraagd heeft.
Het wordt soms te veel, en dan treedt een omgekeerde vorm van ASMR in werking: niet de high van menselijke aandacht en zorg, maar juist de cold turkey. De beveiliging gaat niet op standby, maar op tilt. Op overload. Dan wordt er niet gefluisterd en gefrunnikt, maar geschreeuwd en gesmeten. Dan zijn het geen zachte meisjeshanden die een snoepje uitpakken, maar de eeltige knuisten van een tuinman die een bijl grijpen en loos gaan op zo’n stompzinnig, niet-werkend kastje. De man met de bijl en het meisje met de papiertjes: ze horen bij elkaar.
Reacties
Laat een bericht achter