Hoe Theresa May Labour de kaas van het brood eet
Geplaatst op oktober 10, 2016 | Gearchiveerd onder NRC HANDELSBLAD, The Semidaily Kuitenbrouwser | Reageer
Theresa May, leider van de Britse Conservatieven, heeft vorige week het startsein gegeven voor New Conservative. Nee, zo noemde zij het niet, maar de lijn die zij op het partijcongres uitzette, is het spiegelbeeld van wat Tony Blair met Labour deed. Op de economische as trok Blair Labour flink naar rechts en op de sociaal-culturele as een stukje naar links: meer marktwerking en deregulering, veel aandacht voor minderheden en open grenzen. Theresa May doet het omgekeerde: zij beweegt economisch naar links: meer aandacht voor werkzekerheid en arbeidsrechten, en sociaal-cultureel naar rechts: migratie beperken, nationale identiteit versterken. Et voila: New Conservative.
De redenering van May’s strategen zal de volgende zijn: het Labour van Blair komt de gewone man de keel uit, het Labour van Corbyn lust hij niet. Hoe dan ook: ruimte op centrum links. Waarom zouden de Conservatieven die niet innemen? Staat ergens geschreven dat ‘conservatief’ synoniem is aan ‘elitair’? Dat sociale ongelijkheid een wezenlijk ingrediënt is van het conservatieve wereldbeeld? Nee.
De kiezer stemt niet voor zijn belangen, maar voor zijn identiteit, beweert de politieke psychologie. Zelfs door grote investeringen in de veiligheid van het mijnbedrijf te beloven kon Al Gore de mijnwerkers van Pennsylvania niet aan zijn kant krijgen. Zij kozen voor George W. Bush, die het homohuwelijk ging tegenhouden. Tot zover de logica van het democratisch proces.
Dat fameuze A-4 tje van de PVV, voer het letterlijk uit en je weet één ding zeker: dat de ‘gewone man’ er over een paar jaar aanzienlijk slechter voor staat dan vandaag. Niemand met ook maar enig denkvermogen gelooft dat als Nederland zijn grenzen sluit, de economie zal opbloeien. In de meest optimistische interpretatie van dat gegeven zou je kunnen zeggen dat de gewone man, ondanks zijn kleine beurs en hachelijke economische positie, bereid is te bloeden voor zijn principes. De meer realistische interpretatie is waarschijnlijk dat hij nu stemt en dan zorgt. En ‘dan’ is er weer een andere politicus die zijn directe behoefte bevredigt, die zijn ‘identiteit’ een fopspeen voorhoudt. De kiezer stemt op zijn identiteit, maar rekent wel af met zijn portemonnee.
In die zin lijkt de Engelse geschiedenis zich te herhalen. 1979: Labour verloor de verkiezingen van Margaret Thatcher, waarna de even marxistische als niet-charismatische Michael Foot de macht greep; het begin van een 18 jaar lange oppositieperiode, binnen Labour bekend als ‘the wilderness’.
De Conservatieven zien een reprise van dat scenario wel zitten, en Theresa May lijkt er op voor te sorteren. Zij heeft misschien (nog) niet het charisma van Thatcher, maar met een agenda die zowel de onderbuik als de portemonnee van de gewone Brit aanspreekt, doet zij een geduchte gooi naar de gunst van de kiezer. ‘It’s time to remember the good that government can do!’ hield zij het congres voor. De leider van de Conservatieve Partij!
Op een bepaalde manier is het logisch: de uitvinders van het Thatcherisme zijn de eerste om het weer terzijde te schuiven, al was het maar omdat de meelopers dat niet durven, zolang er geen nieuw, solide vlot in zicht is.
Het wordt interessant om te zien hoe dit in Nederland zal gaan. Dat laatste is al zichtbaar. De PvdA heeft zich dermate diep gecommitteerd aan het funeste begrotingsfundamentalisme dat Jeroen Dijsselbloem laatst geen betere verdediging te bieden had dan: ‘De markten eisten dit beleid.’ Prima tekst, verkeerde partij.
Een beweging naar links op de economische as heeft de VVD nog niet laten zien, maar het is pas oktober. Nog alle tijd voor Rutte om met een smakelijke May-sandwich voor de dag te komen.
Reacties
Laat een bericht achter